Birleşik Krallık şehirlerindeki hava kirliliğinin en büyük kaynağı trafiktir ve yeni yayımlanan bir rapordaaraştırmacılar, sorunun en önemli etkeninin gereksiz yere büyük ve yakıta aç arabaların popülaritesi olduğunu keşfettiler.
Aşağılayıcı bir şekilde “Chelsea traktörleri” olarak bilinen spor arazi araçları – daha yaygın olarak SUV’ler olarak bilinen – oldukça hava kirleticidir. Benzinli ve dizel SUV’ler, orta büyüklükteki bir arabaya göre ortalama %25 daha fazla CO₂ (karbondioksit) üretir ve 2017’den bu yana, Birleşik Krallık’ta tamamen elektrikli araçlardan 37’ye 1 oranında daha fazla satılmıştır. Küresel olarak, artan SUV satışları, artan karbon emisyonlarının ikinci en büyük nedenidir.
Genellikle ortalama bir park yerine sığmayacak kadar büyük olmasına rağmen, 2019’da Birleşik Krallık’ta satılan SUV’lerin %75’i kentsel alanlarda yaşayan insanlar tarafından satın alındı. Raporu hazırlayan uzmanlar, The New Weather Institute, otomobil üreticilerinin pazarlama stratejilerinin şehir sakinlerini “iki ton traktörleriyle alışverişe gitmenin” insan sağlığı ver çevre için sonuçlarına bakmaksızın normal olduğuna ikna ettiğini savunuyor.
En büyük SUV’ler en çok Londra’nın üç ilçesinde popülerdir: Kensington ve Chelsea, Hammersmith & Fulham ve Westminster. Stuart Black/Alamy Stock Photo
Yine de birçok sürücü bu araçları çekici buluyor. Yüksek olmaları sebebiyle sürüş esnasında yolun daha net bir şekilde görülmesini sağlıyor ve geniş iç ve dış dizaynlarıyla ailelere bolca alan sunuyorlar. Üreticiler şehirlerde yaşayan insanlara engebeli araziler için tasarlanmış bir aracı pazarladıkları için eleştirilmelidirler ama nihayetinde üreticiler pazarlama tekniklerini alıcıların istekleri doğrultusunda inşa edeceklerdir.
Benzinli ve dizel SUV’ler her ay binlerce satılmaktadır ve bugün satın alınan bir otomobilin bundan on ila yirmi yıl sonra hala yollarda olmasını bekleyebilirsiniz. Bu durum, en önemli önlemin alınması gerekirken, İngiltere’nin ulaşım sektörünün karbondan arındırılmasına yönelik çabaları boşa çıkaracaktır. Peki ne yapılabilir?
Uzaklaştır, yenisiyle değiştir, yenile
Bunun için 3 olası çözüm var. İlki, tüm bu araçların yoğun nüfuslu yerlerde kullanımlarını yasaklayarak kentsel alanlardan kırsal alanlara – en başta asıl tasarlandıkları yerlere – taşınmasını içerir. Tabi ki bu kolay olmayacaktır. SUV’leri kırsal alanlara yönlendirmek, bu alanlarda ihtiyaç duyulandan fazla araç yoğunluğuna sebep olabilir. Daha da önemlisi, bu şehir SUV’lerinin birçoğu her ne kadar dayanıklı görünseler de, aslında yanlış tanımlanmışlardır ve bu nedenle kırsal yaşama o kadar da uygun olmadıkları görülmüştür.
Diğer bir seçenek de, hükümetin ve üreticilerin SUV sürücülerini sıfır emisyonlu alternatiflere geçmelerini sağlamak için teşvik planları oluşturmasını içeriyor. Ancak Birleşik Krallık’ta bu tür finansmanlar 2021 Mart ayında daha fazla kesintiye uğrayarak küçülüyor. Tesla’nın Model X’i gibi birçok büyük elektrikli SUV, artık Birleşik Krallık’taki elektrikli araç hibesine hak kazanamıyor ve bu durum SUV kullanmaya kararlı olan şehirli alıcılar için fazla seçenek bırakmıyor.
